COVİD-19 pandemisinden en fazla ekonomik hasar görenlerden biri de Türkiye’de 2 milyon çalışanı ile yeme içme sektöründe faaliyet gösteren 100 bin işletme oldu. 2020’de bir önceki yıl oluşturduğu ekonomik hacmin yarısına dahi ulaşamayan sektör, kendisine hizmet veren tedarikçileri de etkiledi.

Baltalı, tüketicinin artık hijyen ve gıda güvenliğini ön planda tuttuğunu, birçok iş ortaklarının güvenilir turizm sertifikalarını tamamladıklarını, önümüzdeki dönemde de bu belge ve sertifikalara sahip işletmelerin öne çıkacağını söylüyor.

200 yılı genel olarak nasıl geçti?

Türkiye’nin en eski kaynak sularından olan Kestane Su markamız ile 1954 yılından bugüne yiyecek-içecek sektöründeyiz. Halen 3.kuşak tarafından yönetilen ve yüzde 100 Türk Sermayesi olan şirketimiz pekçok irili ufaklı krize şahitlik etmiştir. Her kriz sonrasında da sektörün geliştiğini büyüdüğünü ve kendini yenilediğini tecrübe ettik. Ancak COVID-19 tüm dünya için hiç bilinmeyen ve beklenmeyen farklı bir süreç oldu. 

İlk kapanmada ne olacağınıve ne kadar süreceğini bilemediğimiz bir dönem yaşadık. İlk şoku atlattıktan sonra iş ortaklarımızla online toplantılar gerçekleştirdik. Sektörümüzün önde gelen dernek yöneticileri ile irtibata geçtik. Bu süreçte, ekiplerimize virüsten korunma eğitimleri verdik ve evden çalışmayı teşvik ettik. Sağlık Bakanlığı’na bağlı faaliyet gösterdiğimiz için maske, bone ve eldiven bizim hayatımızda zaten vardı. Maske kullanımınıüretimden ofislere ve günlük hayatımıza adapte ettik. 2020 yılında hem bizlerin hem tedarikçilerimizin iş yapış şekilleri değişti, bambaşka bir öğrenim yılı oldu. 

Pandemi dolayısıyla turizm sektörünün sekteye uğraması, restoran ve AVM’lerin kapanmasının etkileri neler oldu?

Kestane Su olarak en çok “ev dışı tüketim” yani “HORECA”, Otel, Restoran, Cafe kanalında faaliyet gösteriyoruz. Pandemi sebebiyle restoran, lokanta, cafe, otel ve ofislerde kapanma olunca biz de otomatik olarak kapandık. Sadece perakende zincirleri ve ev tüketimleri ile faaliyetimizi haftada iki gün ile sınırlayarak devam ettik.

İlk dalgada ihracat pazarlarımızda da duruş yaşandı. Sonrasında birer birer açılan ülkelere ihracat yapmaya başladık ve yepyeni pazarlara giriş yaptık.

Yaz aylarında açılışla birlikte özellikle açık olan restoranlar biraz toparlanma imkânı buldular. Ancak eğlence mekânları, gece kulüpleri ve bazı oteller yaz döneminde açılmadı. İkinci dalga ile yaşanan kapanmada en azından kısmi olarak işlerini devam ettirebildiler. Otellerin açık kalması, kafe ve restoranların gel-al ve paket servisi vermesi bir nebze nefes gibi görünüyor. Ancak lüks restoranlar, balık restoranlar, esnaf lokantaları, rafine ve deneysel mutfak sunan, ambiyansı ile var olan ve gastronomiye hizmet eden işletmelerin paket servis gibi uygulamaları yapmaları pek mümkün olmuyor. 

Tam açılış olduğunda dahi sektörün toparlanması ciddi zaman alacaktır. Bu da doğal olarak bizler gibi bu sektöre hizmet veren tedarikçileri de etkiledi. 

Tedarik sürecinde sıkıntı yaşadınız mı?

Pandemide tedarik sürecine bağlı bir sıkıntı yaşamadık. Bunu onaylı tedarikçilerimizle yaptığımız işbirliğine bağlıyoruz. Firmamızda her yıl tam zamanında ürün/hizmet alımı yaptığımız tedarikçilerimiz değerlendirilir ve zamanında aksiyon alınarak süreç devam ettirilir. Tedarik süreci ile ilgili olarak değerlendirmelerin vaktinde yapılması, ürün ve hizmet kalitesi belli kurumsal tedarikçiler ile çalışması, alternatif tedarikçilerin önceden belirlenmesi, özellikle pandemi döneminde stoklu çalışılarak olası ihtiyaç durumlarının hızla giderilmeye Çalışılması yaşanabilecek sıkıntıların önüne geçilmesinde etkili oldu.

Suyu sağlıkla birlikte algılarız. Bu noktada pandemi sürecinde üretimde ekstra önlemler aldınız mı?

Salgınla ilgili riskleri minimize etmek, çalışanlarımızın sağlığını korumak ve güvenli ürün tedariğini kesintisiz devam ettirebilmek için Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmiş kurallara ve önlemlere uygun tüm tedbirleri aldık. 

Fabrikamızda bulunan ekipmanların üretim alanlarını, kontaminasyona sebep olabilecek dış alanları, çalışanların, ürün ile doğrudan veya dolaylı temas eden diğer tüm birimlerin kontrolünü, temizlik ve hijyen tedbirlerini hassasiyetle uyguluyoruz. Çalışanlarımızı riskler ve önlemler konusunda bilgilendirdik. Personelimizin yanı sıra ziyaretçilerimize yönelik protokollerimizi de uyguluyoruz.

Fabrikamızdaki üretim, ofis, depolama, ortak kullanım alanları ve sevkiyat araçları düzenli olarak dezenfekte edilirken çalışma alanlarımızdaki e dezenfektan sistemlerinin kontrolü günlük olarak sağlanıyor. Üretimde çalışanların el dezenfektanı uygulama eldiven, maske ve galoş kullanma zorunluluğu pandemi öncesinde olduğu gibi titizlikle uygulanıyor.

2021’den beklentileriniz nelerdir?

Aşı ile pandeminin kontrol edilebilir hale gelmesi ve sektörümüzün tekrar yükselişe geçmesi en önemli beklentimiz. Birçok iş ortağımız “güvenli turizm işletmesi” gibi sertifikalarını tamamladılar.  Diğerleri de kısa zamanda tamamlayacaktır. Tüketiciler de daha bilnçli olacak, hijyeni, gıda güvenliğini ön planda tutan yerlere yönelecektir. Özellikle açık havada yeri olan işletmeler, belgelendirme ve sertifikasyona yönelen noktalar pandemi sonrası öne çıkacaktır. 

Aylar boyunca kısıtlanan insanlar, dışarıya çıkmaya, seyahat etmeye, sosyalleşmeye olan hasretlerini gidermek isteyecek, otel, restoran ve kafelerde bir talep yoğunluğu yaşanacaktır. Bu sebeple iç piyasanın yanında ihracatta da ciddi hareketlenme olacağına inanıyoruz.

COVİD-19 süreci çevre ile ilgili duyarlılığı arttırdığı için depozitolu ürün uygulamalarının artmasını bekliyoruz. Kurulduğu günden bu yana sadece şişede üretim yapan, doğayı ve çevreyi korumayı sosyal sorumluluk olarak gören bir şirket olarak biz de bu konuda hazırız. Geri dönüşümlü, depozitolu cam şişe ürünlerimizle sektöre öncülük yapıyoruz. Dünya Ambalaj Ödülü almış tasarım şişelerimiz 2021 yılında çok daha fazla restoranda görülmeye başlanacak.

Füsun Erkal Baltalı Kimdir?

İlk-Orta ve Lise öğrenimini memleketi olan Mersin’de tamamladı. Boğaziçi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nden mezun oldu. Leitz-Manu Kırtasiye ve ATM Dış Ticaret şirketlerinde Ürün Müdürü olarak başladığı kariyerine, 1997-2003 yılları arasında Başer Colgate firmasında Kategori Müdürü ve Pazarlama Müdürü olarak devam etti. Aynı dönemde MBA programını tamamladı. 2003 yılında EVYAP Holding bünyesine İhracat Bölge Müdürü olarak katıldı ve takip eden 14 yıl boyunca Pazarlama Müdürü, Satış Direktörü ve Genel Müdür Yardımcılığı gibi farklı pozisyonlarda görev aldı. 2018 yılı itibari ile aile şirketleri olan Kestane Su firmasında Satış ve Pazarlama Direktörlüğü görevini yürüten Baltalı, PLAT Derneği Yönetim Kurulu Üyesi’dir.

PL 2020 ALMANAK